لنزهای تماسی از پرکاربردترین ابزارهای اصلاح دید و زیبایی چشم هستند. بسیاری از افراد برای جایگزینی عینک یا تغییر رنگ چشم از آن ها استفاده می کنند. اما لنز برخلاف عینک نیازمند رعایت اصول بهداشتی و یادگیری درست نحوه گذاشتن است. کوچک ترین خطا در این فرآیند می تواند منجر به عفونت، خشکی یا حتی آسیب قرنیه شود. بنابراین آشنایی کامل با مراحل طریقه گذاشتن لنز و نحوه بیرون آوردن لنز از چشم و رعایت نکات ایمنی اهمیت زیادی دارد.

طریقه گذاشتن لنز و آماده‌سازی

اهمیت شست وشوی دست ها:

پیش از هر چیز باید دستان خود را با صابون ملایم و آب ولرم بشویید. زیرا هرگونه آلودگی یا چربی دست می تواند به لنز منتقل شده و سلامت چشم را تهدید کند. دست ها باید با حوله یا دستمال بدون پرز خشک شوند تا الیاف ریز وارد چشم نشود.

• شستن دست با صابون ملایم و آب ولرم
  
• خشک کردن دست ها با حوله بدون پرز
  
• پرهیز از کرم یا لوسیون قبل از گذاشتن لنز
  

آماده کردن لنز و محلول:

هر بار پیش از استفاده باید لنز را با محلول تازه شست وشو دهید. استفاده از آب شیر یا بزاق خطرناک است و باعث عفونت می شود. همچنین دقت کنید که لنز چشم چپ و راست جابه جا نشود.

• استفاده از محلول استاندارد
  
• عدم استفاده از آب شیر
  
• بررسی تفکیک لنز چشم چپ و راست
  

بررسی لنز پیش از گذاشتن

تشخیص پشت ورو بودن لنز:

طریقه گذاشتن لنز: لنز را روی نوک انگشت قرار دهید. اگر به شکل یک کاسه گرد با لبه های صاف بود، درست است. اگر لبه ها به بیرون خم شده بودند، لنز پشت وروست.

• لنز درست: کاسه با لبه صاف
  
• لنز پشت ورو: لبه خمیده رو به بیرون
  

مراحل گام به گام گذاشتن لنز

مرحله اول: باز کردن پلک ها

با انگشت میانی دست غیرغالب پلک بالا را نگه دارید. با انگشت دیگر پلک پایین را به آرامی پایین بکشید. این کار مانع از پلک زدن می شود.

مرحله دوم: قرار دادن لنز روی چشم

لنز را روی نوک انگشت سبابه قرار داده و به آرامی به سمت قرنیه حرکت دهید. نگاه باید به جلو یا کمی به بالا باشد. لنز را به آرامی روی سطح چشم بگذارید.

مرحله سوم: تثبیت لنز

چند بار پلک بزنید تا لنز در جای صحیح قرار گیرد. در ابتدا ممکن است کمی احساس جسم خارجی داشته باشید اما باید خیلی سریع برطرف شود.

• نگه داشتن پلک ها
  
• نزدیک کردن لنز به قرنیه
  
• رها کردن لنز روی چشم
  
• پلک زدن برای تثبیت
  

مراقبت های بلافاصله پس از گذاشتن لنز

احساس راحتی

بعد از گذاشتن لنز باید دید شما واضح و احساس راحتی داشته باشید. اگر سوزش یا تاری دید داشتید، لنز را خارج کرده، شسته و دوباره بگذارید.

استفاده از قطره اشک مصنوعی

در صورت احساس خشکی می توان از قطره های مخصوص اشک مصنوعی استفاده کرد. این کار راحتی لنز را بیشتر می کند.

• وضوح دید باید بلافاصله بهبود یابد
  
• سوزش یا قرمزی نشانه مشکل است
  
• استفاده از قطره اشک مصنوعی برای خشکی چشم
  

اشتباهات رایج برای طریقه گذاشتن لنز

موارد رایج

بسیاری از افراد مبتدی اشتباهاتی برای طریقه گذاشتن لنز انجام می دهند که می تواند به چشم آسیب بزند. مانند گذاشتن لنز بدون شست وشوی دست یا استفاده از لنز افتاده روی زمین.

پیشگیری

برای جلوگیری از این مشکلات باید همیشه اصول بهداشتی را رعایت کرده و در محیط روشن و تمیز لنز بگذارید.

• عدم شست وشوی دست
  
• استفاده از محلول کهنه یا تاریخ گذشته
  
• اشتباه گرفتن لنز چشم چپ و راست
  
• فشار دادن لنز روی چشم به جای گذاشتن آرام
  

بایدها و نبایدهای گذاشتن لنز

نکات پزشکی مهم برای طریقه گذاشتن لنز

پیشگیری از عوارض

در صورت احساس قرمزی یا درد، لنز باید فوراً برداشته شود. استفاده طولانی تر از زمان توصیه شده نیز می تواند باعث کمبود اکسیژن قرنیه شود.

مراجعه به چشم پزشک

کاربران لنز باید به طور منظم برای معاینه چشم مراجعه کنند تا هرگونه تغییر یا آسیب احتمالی زود تشخیص داده شود.

• خارج کردن لنز در صورت درد یا قرمزی
  
• پرهیز از استفاده بیش ازحد
  
• مراجعه منظم به چشم پزشک
  

چگونه لنز را در بیاوریم؟

لنزهای تماسی چه برای اصلاح دید و چه برای زیبایی استفاده شوند، تنها زمانی ایمن و راحت خواهند بود که کاربر نحوه درست گذاشتن و برداشتن آن ها را بداند. بیرون آوردن لنز برای بسیاری از مبتدی ها دشوارتر از گذاشتن آن است، زیرا نیازمند دقت، آرامش و رعایت اصول بهداشتی است. کوچک ترین خطا می تواند باعث خراش قرنیه، التهاب یا حتی عفونت شود. بنابراین یادگیری دقیق طریقه درآوردن لنز برای هر کسی که از لنز تماسی استفاده می کند ضروری است.

آماده سازی قبل از درآوردن لنز

شست وشوی دست ها:

همانند گذاشتن لنز، اولین مرحله برای بیرون آوردن آن شست وشوی کامل دست هاست. دست های آلوده می توانند باکتری یا گردوغبار را به لنز منتقل کنند و موجب عفونت شوند. بهترین روش استفاده از صابون ملایم و آب ولرم است. سپس باید دست ها با حوله یا دستمال بدون پرز خشک شوند.

• شست وشوی کامل دست ها با آب ولرم
  
• استفاده از صابون بدون عطر و ملایم
  
• خشک کردن با دستمال بدون پرز
  

آماده کردن وسایل مورد نیاز:

قبل از شروع، بهتر است آینه ای در مقابل خود قرار دهید. همچنین جالنزی باید با محلول تازه پر شده باشد تا پس از خارج کردن لنز، آن را در محلول تمیز قرار دهید.

• قرار دادن آینه در محیط روشن
  
• آماده کردن جالنزی تمیز با محلول تازه
  
• پرهیز از استفاده از محلول های کهنه یا تاریخ گذشته
  

مراحل گام به گام درآوردن لنز نرم

مرحله اول: نگاه به بالا

سر خود را کمی بالا بیاورید و نگاهتان را به سمت بالا متمرکز کنید. این کار باعث می شود لنز به سمت پایین چشم حرکت کند و گرفتن آن آسان تر شود.

مرحله دوم: پایین کشیدن پلک پایین

با انگشت میانی پلک پایین را به آرامی پایین بکشید. این کار فضای بیشتری برای دسترسی به لنز ایجاد می کند.

مرحله سوم: گرفتن لنز با انگشتان

با انگشت شست و سبابه لنز را از دو طرف به آرامی بگیرید و آن را به سمت پایین قرنیه بکشید. سپس لنز را به آرامی جمع کرده و از چشم خارج کنید.

• نگاه به بالا برای حرکت لنز به پایین
  
• پایین کشیدن پلک پایین با انگشت میانی
  
• گرفتن آرام لنز با شست و سبابه
  
• جمع کردن لنز و قرار دادن در جالنزی
  

مراحل درآوردن لنز سخت (RGP)

روش فشار پلک ها

برای لنزهای سخت، کافی است پلک بالا و پایین را باز کرده و با یک فشار ملایم، لنز به بیرون می آید.

استفاده از ابزار ساکشن

گاهی برای لنزهای سخت از ابزاری به نام ساکشن استفاده می شود. این وسیله کوچک به لنز می چسبد و خارج کردن آن را راحت تر می کند.

• باز نگه داشتن پلک ها
  
• فشار ملایم برای خروج لنز سخت
  
• استفاده از ابزار ساکشن در صورت نیاز
  

مراقبت های بعد از خارج کردن لنز

شست وشوی لنز

پس از بیرون آوردن لنز باید آن را با محلول مخصوص لنز شست وشو دهید تا هرگونه آلودگی و رسوبات پاک شود.

نگهداری لنز در جالنزی

لنز باید در جالنزی تمیز حاوی محلول تازه قرار گیرد. تعویض محلول به صورت روزانه ضروری است.

استراحت دادن به چشم ها

بعد از درآوردن لنز، بهتر است چشم ها کمی استراحت کنند. استفاده از قطره اشک مصنوعی می تواند به رطوبت و آرامش چشم ها کمک کند.

• شست وشوی لنز با محلول استاندارد
  
• قرار دادن لنز در جالنزی حاوی محلول تازه
  
• استراحت دادن به چشم ها پس از خارج کردن لنز
  

اشتباهات رایج هنگام درآوردن لنز

• کشیدن لنز با ناخن که باعث خراش قرنیه می شود
  
• عجله و فشار زیاد هنگام درآوردن لنز
  
• استفاده از دست های آلوده برای تماس با چشم
  
• بیرون آوردن لنز در محیط تاریک یا بدون آینه
  

مراحل گذاشتن و درآوردن لنز

نکات پزشکی هنگام درآوردن لنز

• اگر لنز به راحتی خارج نشد، هرگز فشار نیاورید؛ از قطره اشک مصنوعی استفاده کنید.
  
• در صورت چسبیدن لنز به چشم، مراجعه به پزشک ضروری است.
  
• اگر پس از خارج کردن لنز چشم قرمز یا دردناک شد، استفاده مجدد از لنز توصیه نمی شود.
  
• افراد باید طبق زمان بندی توصیه شده توسط پزشک لنزهای خود را تعویض کنند.
  

بهترین زمان و مکان برای درآوردن لنز

بیرون آوردن لنز باید همیشه در بهترین شرایط انجام شود تا خطر عفونت یا آسیب چشم به حداقل برسد. بهترین زمان برای درآوردن لنز، پیش از خواب است؛ زیرا خوابیدن با لنز (مگر در موارد لنزهای مخصوص Extended Wear) می تواند باعث خشکی، التهاب و حتی عفونت شدید شود. همچنین مکان باید روشن، تمیز و دارای آینه باشد تا کاربر بتواند با دقت بیشتری مراحل را انجام دهد. درآوردن لنز در مکان های آلوده یا تاریک می تواند باعث ورود ذرات گردوغبار به چشم یا خطای حرکتی شود.

• بهترین زمان: پیش از خواب
  
• بهترین مکان: محیط روشن و تمیز
  
• استفاده از آینه برای دقت بیشتر
  
• پرهیز از درآوردن لنز در مکان های آلوده یا تاریک
  

تفاوت درآوردن لنزهای روزانه، ماهانه و فانتزی

هر نوع لنز شرایط خاص خود را بعد از درآوردن دارد. لنزهای روزانه یک بار مصرف اند و پس از درآوردن باید دور انداخته شوند و هرگز نباید دوباره استفاده شوند. لنزهای ماهانه و فصلی پس از خارج کردن باید با محلول استاندارد شست وشو داده شده و در جالنزی حاوی محلول تازه نگهداری شوند. نوع فانتزی (یا رنگی خاص) معمولاً ضخیم تر و حساس ترند و نیاز به شست وشوی دقیق تر دارند، زیرا بیشتر برای مدت طولانی در چشم باقی می مانند و احتمال تجمع رسوبات روی آن ها بیشتر است.

• لنز روزانه: پس از درآوردن باید دور انداخته شود
  
• لنز ماهانه و فصلی: شست وشو و نگهداری در محلول تازه
  
• لنز فانتزی: نیاز به شست وشوی دقیق تر و مراقبت بیشتر
  
• رعایت نوع لنز برای سلامت چشم حیاتی است
  

چه زمانی باید فوراً به پزشک مراجعه کرد؟

گاهی پس از بیرون آوردن لنز، چشم ها علائمی نشان می دهند که می تواند نشانه یک مشکل جدی باشد. اگر فرد دچار درد شدید، قرمزی غیرعادی، تاری دید مداوم یا ترشح غیرطبیعی شود، نباید دوباره لنز را در چشم قرار دهد. در این شرایط مراجعه فوری به چشم پزشک ضروری است. برخی افراد نیز ممکن است احساس کنند لنز در چشم باقی مانده یا قسمتی از آن شکسته است؛ این حالت می تواند بسیار خطرناک باشد و نیاز به بررسی فوری دارد. نادیده گرفتن این علائم ممکن است منجر به عفونت های جدی یا آسیب دائمی قرنیه شود.

• درد شدید یا غیرعادی در چشم
  
• قرمزی گسترده یا التهاب
  
• تاری دید مداوم یا کاهش بینایی
  
• ترشحات غیرطبیعی چشم
  
• گیر کردن یا شکستن لنز در چشم

سؤالات متداول

آیا بیرون آوردن لنز سخت تر از گذاشتن آن است؟

برای افراد مبتدی، بله. اما با تمرین، این کار ساده تر می شود.

اگر لنز در چشم گیر کند چه باید کرد؟

باید از قطره اشک مصنوعی استفاده کنید. در صورت عدم خروج، به چشم پزشک مراجعه کنید.

آیا می توان لنز را با ناخن برداشت؟

خیر، زیرا این کار می تواند باعث خراش قرنیه شود. تنها از نوک انگشت استفاده کنید.

هر چند وقت یک بار باید لنزها تعویض شوند؟

بسته به نوع لنز (روزانه، ماهانه یا فصلی)، زمان تعویض متفاوت است.

بهترین محلول برای شست وشوی لنز چیست؟

محلول های استاندارد و توصیه شده توسط چشم پزشک. استفاده از آب شیر یا بزاق خطرناک است.

جمع بندی

طریقه گذاشتن لنز به ظاهر ساده است اما نیازمند دقت و رعایت اصول بهداشتی است. شست وشوی دست ها، استفاده از محلول استاندارد، بررسی پشت ورو بودن لنز و قرار دادن آرام آن روی چشم از اصول پایه هستند. اشتباهات کوچک مانند گذاشتن لنز با دست آلوده یا استفاده از محلول نامناسب می تواند منجر به عفونت یا آسیب جدی شود. با رعایت این نکات می توان تجربه ای ایمن، راحت و لذت بخش از استفاده از لنز داشت.

خارج کردن لنز به اندازه گذاشتن آن نیازمند دقت و رعایت اصول بهداشتی است. شست وشوی دست ها، استفاده از محلول استاندارد و پرهیز از عجله مهم ترین اصول این فرآیند هستند. کاربران لنز باید بدانند که هر خطا می تواند باعث عفونت یا آسیب جدی به چشم شود. بنابراین یادگیری گام به گام و تمرین مداوم کلید موفقیت است. در این مسیر، مراجعه به مراکز معتبر مانند کلینیک چشم دیدار می تواند بهترین انتخاب باشد. این کلینیک با بهره گیری از متخصصان چشم و ارائه آموزش های کاربردی به بیماران، یکی از مطمئن ترین گزینه ها برای استفاده ایمن و راحت از لنزهای تماسی محسوب می شود.