کراتیت چشم یا التهاب قرنیه چیست؟ علائم، درمان و راه های پیشگیری
زمان مورد نیاز برای مطالعه : 11 دقیقه
آشنایی با انواع بیماری های چشمی و علائم آن کمک می کند تا با مشاهده اولین نشانه ها، به دکتر مراجعه کنید. زیرا همان طور که می دانید چشم عضو حساسی از ماست که در صورت ابتلا به هر نوع بیماری باید سریعا به آن رسیدگی کرد. به همین دلیل است که در طی مقالات، راه های پیشگیری نیز تا حدودی مشخص شده است. کراتیت چشم یا التهاب سطح قرنیه نیز، از دیگر بیماری های چشم می باشد که در این قسمت به صورت مفصل درباره آن خواهیم گفت.
کراتیت چشم چیست؟
التهاب قرنیه و یا کراتیت می تواند علل عفونی یا غیر عفونی داشته باشد. در صورت داشتن چشم درد، تورم و آبریزش چشم باید فوراً به دنبال درمان باشید. اگر از لنزهای تماسی استفاده کنید و آن ها را به درستی تمیز نکنید، خطر ابتلا به کراتیت افزایش می یابد.
این، نام پزشکی التهاب قرنیه است، در واقع، پنجره شفافی که و گنبدی شکل که در جلوی چشم قرار دارد و عنبیه و مردمک را می پوشاند. کراتیت ممکن است باعث زخم قرنیه شود. کراتیت را می توان بر اساس علت به دو دسته تقسیم کرد: کراتیت عفونی یا کراتیت غیر عفونی. برخی از مردم کراتیت عفونی را کراتیت “میکروبی” می نامند. کراتیت ناشی از عفونت ها (به نام کراتیت عفونی) می تواند توسط باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و انگل ها ایجاد شود. کراتیت همچنین می تواند در نتیجه سایر توهین ها به قرنیه (به نام کراتیت غیر عفونی) مانند آسیب دیدگی، استفاده طولانی مدت از لنزهای تماسی یا خشکی چشم رخ دهد.
علائم و نشانه های اولیه کراتیت شامل درد و قرمزی چشم است. اگر فکر می کنید ممکن است کراتیت داشته باشید، باید فوراً به یک متخصص بیماری های چشم و یا چشم پزشک مراجعه کنید. آسیب به چشم های شما در اثر این بیماری می تواند منجر به از دست دادن بینایی شود. در سراسر جهان، کراتیت باعث اکثر موارد کوری قرنیه می شود.
ورم ملتحمه (همچنین به عنوان “چشم صورتی” شناخته می شود) التهاب ملتحمه است. این بیماری علائم مشابهی دارد و ممکن است با کراتیت اشتباه گرفته شود. در صورت مشاهده هر یک از علائم تنها به دکتر متخصص در این زمینه رجوع کنید.
انواع کراتیت چشم:
1- کراتیت عفونی
در ادامه به توضیح درباره هر یک از انواع کراتیت عفونی چشم خواهیم پرداخت:
الف) عفونت های باکتریایی:
کراتیت باکتریایی در افرادی که از لنز تماسی استفاده می کنند شایع است. اگر لنزهای تماسی یا لنزهای تماسی شما را به درستی تمیز نکنید و نگهداری نکنید، باکتری ها می توانند رشد کنند. این باکتری همچنین می تواند از قطره های چشمی آلوده یا محلول لنزهای تماسی ناشی شود. در صورت استفاده از لنزهای تماسی طولانی مدت (لنزهای تماسی که در آن می خوابید) احتمال بروز این مشکل بیشتر است.
ب) عفونت های ویروسی:
کراتیت ناشی از عفونت ویروسی معمولاً به دلیل ویروس هرپس سیمپلکس، ویروس آبله مرغان یا سرماخوردگی است. اگر بیمار هستید، مراقب دست زدن به چشمان خود و تمیز نگه داشتن دستان خود باشید. اگر تبخال دارید (ویروس هرپس سیمپلکس) می توانید با دست زدن به زخم و سپس چشم خود آن را گسترش دهید. ویروسی که باعث تبخال می شود ممکن است باعث عفونت مکرر کراتیت شود. عفونت های مکرر در اثر استرس، نقص سیستم ایمنی یا قرار گرفتن در معرض نور خورشید ایجاد می شوند.
پ) عفونت های قارچی:
این نوع عفونت کراتیت شایع نیست. ممکن است در اثر خاراندن چشم با شاخه یا مواد گیاهی ایجاد شود. همچنین می تواند در اثر استفاده نادرست از لنزهای تماسی یا قطره های چشمی استروئیدی ایجاد شود.
ت) عفونت انگلی (Acanthamoeba):
آکانتامبا موجودات میکروسکوپی تک سلولی به نام آمیب هستند. آنها رایج ترین آمیب هایی هستند که در آب شیرین و خاک یافت می شوند. دو عامل خطر بزرگ برای ابتلا به عفونت آکانتامبا، بهداشت نامناسب لنزهای تماسی و قرار گرفتن در معرض آب (مانند استخرها و جکوزی ها) هنگام استفاده از لنزهای تماسی است.
کراتیت غیر عفونی
الف) آسیب:
خراشیدگی، خراشیدگی و بریدگی قرنیه می تواند باعث کراتیت غیر عفونی شود. این آسیب ها می توانند از منابع مختلفی مانند خراش ناخن، برش کاغذ، برس های آرایشی، شاخه های درخت، لنزهای تماسی و سوختگی های شیمیایی رخ دهند. این آسیب همچنین ممکن است باعث ورود باکتری یا قارچ به کراتیت عفونی شود.
ب) اختلالات پلک که از عملکرد صحیح پلک جلوگیری می کند:
اگر پلک به درستی بسته نشود، قرنیه خشک می شود و کراتیت ایجاد می شود.
پ) سندرم چشم خشک:
چشم ها قادر به ترک یک لایه محافظ اشک (به نام لایه اشک) نیستند که هر بار که پلک می زنید، چشم را شسته، آرام می کند و از آن محافظت می کند. سپس چشم خشک و تحریک می شود که می تواند منجر به کراتیت شود.
ت) قرار گرفتن در معرض نور شدید ماوراء بنفش (UV) (فتوکراتیت):
فوتوکراتیت در اثر آسیب به قرنیه توسط نور UV ایجاد می شود. این می تواند ناشی از انعکاس نور UV از خورشید از شن، آب، یخ و برف باشد. نگاه مستقیم به خورشید گرفتگی بدون محافظ چشم، تخت‌های برنزه و یا جوشکاری!
کراتیت چشم بیماری شایعی است؟
کراتیت یک بیماری شایع است که قابل درمان است. با این حال، در خارج از ایالات متحده و سایر کشورهای توسعه یافته، کراتیت عفونی یکی از علل مهم نابینایی است. برخی از عفونت هایی که باعث کراتیت می شوند می توانند با دست زدن به وسایل آلوده، سرفه یا عطسه از فردی به فرد دیگر منتقل شوند.
علائم کراتیت چیست؟
اولین علامت و علائم کراتیت معمولاً درد چشم، قرمزی و تاری دید است. چشم شما ممکن است بسوزد یا احساس تحریک کند، یا ممکن است احساس کنید چیزی در آن وجود دارد. علائم و نشانه های کراتیت عبارتند از:
- چشم درد
- قرمزی چشم
- اشک زیاد یا سایر ترشحات از چشم شما
- مشکل باز کردن پلک به دلیل درد یا سوزش
- تاری دید
- کاهش بینایی
- حساسیت به نور (به آن فتوفوبیا نیز گفته می شود)
- احساس اینکه چیزی در چشم شماست
کراتیت می تواند باعث از دست دادن دائمی بینایی شود، بنابراین در صورت داشتن هر یک از این علائم فوراً به چشم پزشک مراجعه کنید.
چه چیزی خطر ابتلا به کراتیت چشم را افزایش می دهد؟
اگر:
- از لنزهای تماسی استفاده کنید: استفاده از لنزهای تماسی (به ویژه خوابیدن در لنزها) خطر ابتلا به کراتیت عفونی و غیر عفونی را افزایش می دهد.
همچنین خطر افزایش می یابد زمانی که:
- استفاده از لنزهای تماسی بیشتر از زمان توصیه شده است
- ضدعفونی نامناسب
- استفاده از لنزهای تماسی هنگام قرار گرفتن در معرض آب (مانند استخر یا جکوزی)
- کاهش ایمنی: اگر سیستم ایمنی بدن شما در اثر بیماری یا داروها ضعیف شده باشد، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کراتیت هستید.
- از قطره های چشمی استروئیدی استفاده کنید: استفاده از قطره های چشمی استروئیدی برای درمان اختلال چشمی می تواند خطر ابتلا به کراتیت عفونی را افزایش دهد یا کراتیت موجود را بدتر کند.
- آسیب چشمی داشته باشید: اگر یکی از قرنیه های شما در اثر جراحت آسیب دیده باشد، ممکن است در معرض ابتلا به کراتیت باشید.
- تبخال، آبله مرغان یا زونا داشته باشید یا داشته باشید
- خشکی چشم داشته باشید
- اختلال پلک دارید که مانع از عملکرد صحیح پلک می شود
- عدم استفاده از محافظ چشم مناسب (مانند عینک آفتابی، ماسک جوشکاری و غیره) برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض نور UV
- اگر از لنزهای تماسی استفاده می کنید: نگهداری و تمیز کردن ایمن لنزهای تماسی شما گام های کلیدی برای کاهش خطر ابتلا به کراتیت است. مهم است که یاد بگیرید چگونه از لنزهای تماسی خود مراقبت کنید.
کراتیت چشم چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر متوجه هر یک از علائم یا علائم کراتیت شدید، فوراً به چشم پزشک مراجعه کنید. اگر از لنزهای تماسی استفاده می کنید، تا زمانی که متوجه نشدید چه مشکلی دارد، از آن استفاده نکنید. لنزهای تماسی و کیف لنز تماسی خود را برای معاینه چشم همراه داشته باشید.
در معاینه چشم، چشم پزشک آزمایش های زیر را انجام می دهد:
- سابقه: چشم پزشک سابقه پزشکی را می گیرد، هر بیماری را شناسایی می کند و قبل از معاینه چشم از شما در مورد علائم شما می پرسد.
- حد بینایی: این تست نشان می دهد که چقدر خوب می توانید ببینید.
- معاینه پن لایت: چشم پزشک ممکن است چشم شما را با استفاده از نور قلمی معاینه کند تا واکنش مردمک چشم، اندازه و سایر عوامل را بررسی کند.
- Slit-lamp: چشم پزشک از میکروسکوپ خاصی به نام لامپ شکاف استفاده می کند. هر بار نوری را به یک چشم می تاباند تا پزشک بتواند به بیرون و داخل چشم از نزدیک نگاه کند. چشم پزشک شما ممکن است یک لکه (فلورسین) را روی سطح چشم شما اعمال کند تا هرگونه آسیب به قرنیه شما را روشن کند.
- آنالیز آزمایشگاهی: چشم پزشک ممکن است زیر پلک شما را سواب بکشد تا نمونه ای از اشک یا سلول های قرنیه شما را برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی بگیرد. پزشک همچنین ممکن است مورد لنز تماسی شما را به عنوان یک نمونه جداگانه برای تجزیه و تحلیل سواب کند. این به تعیین علت کراتیت و ایجاد یک برنامه درمانی برای بیماری شما کمک می کند.
درمان کراتیت چشم
1- درمان کراتیت غیر عفونی
یک مورد بسیار خفیف کراتیت غیر عفونی معمولاً خود به خود بهبود می یابد. برای موارد خفیف، چشم پزشک ممکن است استفاده از قطره اشک مصنوعی را توصیه کند. اگر مورد شما شدیدتر است و شامل ریزش اشک و درد است، ممکن است لازم باشد از قطره های چشمی آنتی بیوتیک برای کمک به علائم و جلوگیری از عفونت استفاده کنید.
2- کراتیت عفونی
درمان کراتیت عفونی بسته به علت عفونت متفاوت است.
- کراتیت باکتریایی: بسته به شدت عفونت، قطره های چشمی آنتی بیوتیک ممکن است برای موارد خفیف استفاده شود. در موارد متوسط تا شدید، ممکن است نیاز به مصرف آنتی بیوتیک های خوراکی برای درمان عفونت داشته باشید.
- کراتیت قارچی: باید قطره های چشمی ضد قارچ و داروهای خوراکی مصرف کنید.
- کراتیت ویروسی: ممکن است به قطره های اشک مصنوعی، قطره های چشمی ضد ویروسی و یا داروهای ضد ویروسی خوراکی نیاز داشته باشید.
- کراتیت آکانتامبا: درمان این کراتیت ممکن است دشوار باشد. ممکن است برای شما قطره آنتی بیوتیک تجویز شود. اگر یک مورد شدید دارید، ممکن است پیوند قرنیه لازم باشد.
چشم پزشک شما همچنین ممکن است قطره های چشمی استروئیدی را تجویز کند (هرگز با کراتیت قارچی) پس از بهبود یا از بین رفتن عفونت شما. این قطره ها به کاهش تورم و جلوگیری از ایجاد اسکار کمک می کند. قطره های چشمی استروئیدی را فقط باید تحت نظارت دقیق چشم پزشک خود استفاده کنید زیرا قطره های چشمی استروئیدی گاهی اوقات عفونت را بدتر می کند.
چقدر بعد از درمان احساس بهتری خواهید داشت؟
اگر از داروهای ضد عفونی استفاده می کنید احتمالاً بعد از یک یا دو روز احساس بهتری خواهید داشت. بهبودی برای موارد شدیدتر زمان بیشتری خواهد برد.
درمان کراتیت با روش جراحی
پیوند قرنیه قرنیه آسیب دیده را با قرنیه اهدا کننده سالم جایگزین می کند. در صورت داشتن موارد زیر ممکن است نیاز به پیوند قرنیه داشته باشید:
- کراتیت که به دارو پاسخ نمی دهد
- زخم قرنیه که بینایی شما را به شدت مختل می کند
چه چیزی باعث از دست دادن بینایی در اثر کراتیت می شود؟
کراتیت، اگر زود تشخیص داده شود، معمولاً به راحتی قابل درمان است و به سرعت برطرف می شود. اسکار قرنیه شایع ترین عارضه کراتیت است که می تواند منجر به از دست دادن بینایی شود. اگر کراتیت به موقع درمان نشود، عفونت می تواند از قرنیه عبور کند و به سایر نواحی چشم گسترش یابد و منجر به کوری احتمالی شود.
چگونه از التهاب قرنیه پیشگیری کنیم؟
- اگر بیمار هستید، دست های خود را مرتب بشویید و سعی کنید به چشمان خود دست نزنید.
- اگر به نور شدید UV نگاه می کنید از محافظ چشم مناسب استفاده کنید. و اگر از لنزهای تماسی استفاده می کنید، آن ها را به درستی نگه دارید و از آن ها مراقبت کنید
- توصیه های چشم پزشک خود را برای مراقبت از لنزهای تماسی خود دنبال کنید
- قبل از دست زدن به لنزهای تماسی یا چشمان خود، دست های خود را بشویید و مطمئن شوید که کاملا خشک شده اند
- همیشه از محلول تازه برای تمیز کردن و نگهداری لنزهای تماسی خود استفاده کنید
- محل نگهداری لنزهای تماسی و کیف لنزهای تماسی خود را تمیز و عاری از میکروب نگه دارید
- هرگز لنزهای تماسی را در آب لوله کشی نگهداری نکنید
- با لنزهای تماسی نخوابید. شب ها لنزهای تماسی را بیرون بیاورید
- با لنزهای تماسی خود شنا و دوش نگیرید
- لنزهای تماسی و محفظه نگهداری لنزهای تماسی خود را طبق توصیه شده تعویض کنید
