انواع عمل چشم | مزایا، معایب و عوارض هر کدام

بسیاری از افراد که به دلیل عیوب انکساری چشم هایشان از عینک استفاده می کنند به دنبال راهی برای خلاصی همیشگی از آن می باشند. آشنایی با انواع عمل چشم کمک می کند تا بهترین گزینه را با مشورت با پزشک متخصص خود انتخاب کنند و انجام دهند. از طرف دیگر، بسیاری از افراد نیز به دلیل مشکلات چشمی دیگر بایستی دست به جراحی چشم، که یکی از حساس ترین عضوهای بدن است، بزنند. اگر شما نیز یکی از این افراد هستید، در این قسمت با انواع آن ها آشنا خواهید شد.

انواع عمل های چشم جهت برطرف کردن عیوب انکساری

زمانی که به اجسام و اشیا نگاه می کنیم ، نور از آن شی به چشمان ما بازتاب می‌ شود و تصویر جسم بر روی شبکیه‌ چشم ایجاد می‌ شود. برای این امر، و افتادن تصوری بر روی شبکیه، پرتو نور باید در چند نقطه بشکند. اگر این شکستن رخ ندهد و یا به دقت رخ ندهد، ممکن است تصویر را تار ببینیم. به مشکلاتی که سبب تار دیده‌ شدن اجسام می‌ شوند، عیوب انکساری چشم گفته می شود.

این مشکلات شامل دوربینی، نزدیک بینی، آستیگماتیسم و پیرچشمی می باشد. افراد دوربین اجشام نزدیک را نمی توانند به خوبی ببینند و عمدتا در مطالعه دچار مشکل می شوند. افراد نزدیک بین اجسام دور را که مسافت آن بنابر نمره چشم آن ها متغییر استف نمی توانند ببینند. کسانی که دچار آستیگماتیسم هستند اجسام را در هر فاصله ای به درستی نمی بینند.

معمولا برای برطرف کردن این مشکلات از عینک طبی و یا لنزهای طبی استفاده می کنند تا ناتوانی چشم ها را رفع کنند. حال بعضی از افراد تمایلی برای به چشم داشتن عینک ندارند زیرا عینک فرم و زیبایی صورت آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد. به همین دلیل تصمیم به جراحی چشم می گیرند. در ادامه به توضیح درباره هر یک از عمل هایی که این روزها انجام می شود، می پردازیم:

1- عمل چشم لیزیک

عمل لیزیک چشم (LASIK) که مخفف لیزر کراتومیلوزیس درجا (laser in-situ keratomileusis) است، از بهترین و راحت ترین عمل هایی است که در جهت رفع عیوب انکساری چشم انجام می شود. این عمل برای کسانی که از دوربینی، نزدیک بینی و آستیگماتیسم رنج می برند و از عینک و یا لنز در جهت برطرف کردن آن کمک می گیرند، بسیار مناسب است.

در این روش، جراح از لیزر برای بریدن سطح قرنیه استفاده می کند. زمانی که قرنیه‌ چشم نسبت به حالت طبیعی خود تغییر کند، مثلا چشم‌ ها بزرگ‌ تر و یا کوچک‌ تر شوند، دید فرد دچار مشکل خواهد شد. در روش جراحی لیزیک، با تراش‌ دادن قرنیه، مجددا آن را به حالت قبلی درمی‌ آوردند.

عوارض لیزیک چشم:

این روش ممکن است برای برخی از افراد عوارضی را به همراه داشته باشد که لازم است درباره آن ها بیشتر بدانید:

• خشکی چشم از عوارض این عمل است که با استفاده منظم از قطره های چشمی رفع خواهد شد.
• دوبینی و شب کوری از دیگر عوارض این جراحی است که تنها تا چند روز بعد از عمل اتفاق می افتد و بعد از آن، رفع خواهد شد.
• در صورتی که بافت برداشته شده نامنظم بوده باشد، ممکن است چشم دچار آستیگماتیسم شود که این امر نیازمند عمل جراحی دیگر و یا استفاده از عینک خواهد بود.

مزایای لیزیک چشم:

• دوره نقاهت بسیار کوتاهی نسبت به عمل های چشم قدیمی دارد.
• برای افرادی که دوربینی، نزدیک بینی و یا آستیگماتیسم دارند مورد استفاده قرار می گیرد.

هزینه عمل لیزیک چشم:

نمی توان به صورت قطعی هزینه عمل را بیان کرد زیرا هزینه لیزیک چشم بستگی به مهارت پزشک، کلینیک انتخابی و فاکتورهای دیگری دارد که بسیار متفاوت است.

2- عمل چشم فمتو

فمتو لیزیک از دیگر جراحی‌ های چشمی است که با لیزر انجام می‌شود. فمتو نسبت به PRK درد کمتری دارد و برای درمان نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم نیز به کار گرفته می شود. جراحی فمتو بدین شکل است که فلپ از روی چشم برداشته می‌ شود، لیزر قرنیه را برش می دهد و بعد از آن فلپ به جای خود برگردانده می شود. این برش که در عمل فمتو انجام می شود، بسیار دقیق صورت می گیرد.

معایب عمل چشم فمتو:

• احتمال بازگشت عیوب چشم وجود دارد
• هزینه بیشتری نسبت به PRK دارد

مزایای عمل فمتو:

• دوران نقاهت این عمل بسیار کم است.
• این عمل دید در شب را بهبود می بخشد
• انجام این عمل درد بسیار کمی دارد
• مدت زمان عمل بسیار کوتاه خواهد بود

هزینه عمل فمتو:

از آن جایی که هزینه این عمل به فاکتورهای مختلفی از جمله تجربه پزشک، کلینیک انتخابی، و … بستگی دارد؛ نمی توان هزینه عمل چشم فمتو را به صورت دقیق برآورد کرد.

3- عمل چشم اسمایل

عمل چشم اسمایل که از جدیدترین روش های عمل چشم می باشد، جایگزینی برای لیزیک در درمان چشم هایی است که دچار نزدیک بینی هستند. در بسیاری از موارد اسمایل مشابه لیزیک است اما تفاوت‌ هایی هم دارد. در عمل اسمایل از نوعی لیزر فمتو استفاده می‌شود (به همین دلیل اسم اصلی آن عمل فمتو اسمایل است) تا برشی به شکل لنز در قرنیه ایجاد شود و سپس نقص قرنیه برطرف می‌ شود.

معایب عمل اسمایل:

• حاذق بودن پزشک متخصص در این زمینه حرف اول را می زند و موفق بودن عمل تماما به آن بستگی دارد.
• این عمل جدیدترین عمل چشمی می باشد بنابراین هزینه بالاتری نسبت به دیگر روش ها دارد.
• احتمال بازگشت نمره چشم وجود دارد.

مزایای عمل فمتو اسمایل:

• خشکی چشم در این عمل نسبت به دیگر عمل ها کمتر اتفاق می افتد
• دوران نقاهت 24 ساعت دارد و بعد از آن می توانید به روال عادی زندگی خود بازگردید
• در این عمل آسیب های کمتری به چشم و قرنیه وارد می شود
• مدت زمان عمل بسیار کوتاه است

هزین عمل چشم فمتو اسمایل:

از آن جایی که این عمل جدیدترین روش جراحی چشم است و تجربه پزشک در این زمینه بسسیار حائز اهمیت است، هزینه عمل فمتو اسمایل از دیگر روش ها بالاتر خواهد بود.

4- عمل چشم لازک

عمل لازک یا Laser epithelial keratomileusis از دیگر جراحی‌ های برطرف‌ کننده‌ عیوب انکساری چشم است که مزایای عمل PRK و لیزیک را نیز در بر دارد. یکی از مزایای این جراحی نسبت به سایر جراحی‌های انجام‌شده با لیزر در این است که کمتر باعث خشکی چشم می‌شود. از این روش برای برطرف کردن عیوبی همچون دوربینی، نزدیک بینی و آستیگماتیسم استفاده می شود.

معایب عمل چشم لازک:

• زمان بهبودی این عمل نسبت به لیزیک بیشتر است
• درد ناشی از عمل در این روش از لیزیک بیشتر است
• ممکن است تا چند رو احساس وجود یک جسم خارجی در چشمان خود داشته باشید
• در بازه ای کوتاه دید شما در محیط های کم نور کاهش می یابد.
• به علت زخمی که در چشم ایجاد می شود، 3 تا 4 هفته باید لنز پانسمان در چشم داشته باشید.
• تا مدتی بعد از عمل دید تار برای فرد طبیعی است.

مزایای عمل لازک:

• هزینه کمتری نسبت به عمل لیزیک و فمتو دارد.
• برای عیوب انکساری دوربینی، نزدیک بینی و آستیگماتیسم کاربرد دارد
• درد کمتری نسبت به عمل PRK دارد

هزینه عمل لازک چشم:

قیمت و هزینه عمل لازک چشم ثابت نیست و در کلینیک های مختلف که توسط پزشکان مختلف انجام می شود، متفاوت خواهد بود.

5- عمل چشم اپی لازیک

این جراحی که یکی دیگر از انواع عمل چشم می باشد، بسیار شبیه به لیزیک و لازک است، اما این مورد برای برخی از چشم‌ ها مناسب‌تر است. تفاوت لازیک و اپی لازیک در نوع فلپی است که بر روی قرنیه ایجاد می‌ کنند که در اپی لازیک نازک‌ تر است. این فلپ در لیزیک و لازک با یک تیغه‌ بسیار تیز انجام می‌ شود، درحالی‌ که در اپی‌لازک این برش با یک تیغه‌ پلاستیکی نازک است. از آن‌ جایی‌که در اپی لازک از الکل برای سلول‌ های اپی‌ تلیال استفاده نمی‌ شود، بیشتر جراحان این روش را به لازک ترجیح می‌دهند تا زمان بهبودی چشم‌ ها بی‌دلیل طولانی نشود.

معایب عمل اپی لازیک:

• بعد از عمل ممکن است تا چند روز احساس درد داشته باشید که با استفاده از قرص های مسکن رفع خواهد شد.
• بریا داشتن دید کامل، زمانی حدود 3 تا 6 ماه زمان لازم است.
• با رعایت نکردن توصیه های پزشک ممکن است قرنیه دچار خراش و یا زخم شود.

مزایای عمل اپی لازیک:

• برای کسانی که شغل های پر خطر دارند که ممکن است شی ای ناگهانی وارد چشم آن ها شود، بسیار مناسب است.
• برای کسانی که بافت قرنیه نازکی دارند بسیار مناسب است

6- عمل چشم PRK

فوتوريفرکتيو کراتکتومي یا همان PRK از دیگر جراحی‌ های چشمی و انواع عمل چشم می باشد که برای اصلاح دید و رفع عیوب انکساری چشم است که برای هر فردی که دچار دوربینی، نزدیک بینی و آستیگماتیسم است، کاربرد دارد. این عمل نیز همانند فمتو سرپایی انجام می شود و نیازی به بیهوشی ندارد.

حدود ۸۰% بیماران بعد از یک ماه دید کامل را باز یافته‌ اند و ۹۵% آن‌ها، ۳ ماه بعد در دید خود بهبود را مشاهده می‌ کنند. روش جراحی در این عمل چشمی بدین گونه است که، با استفاده از لیزر، قرنیه تراشیده می‌ شود تا مشکلات آن رفع گردد.

معایب عمل PRK:

• احتمال به وجود آمدن زخم و اسکار بر روی قرنیه وجود دارد
• درد این عمل نسبت به سایر عمل های جراحی بیشتر است
• احتمال عفونت چشمی در این روش بالاست
• تا مدت زیادی بعد از عمل چشم ها به نور حساس خواهند شد

مزایای عمل PRK:

• این عمل نتیجه بخشی بالایی دارد
• روش عمل آن ساده‌ تر از لیزیک است به همین دلیل احتمال اشتباه در آن و بی‌ نتیجه‌ بودن آن کمتر خواهد بود.

هزینه عمل PRK:

قیمت و هزینه عمل PRK نیز همانند دیگر عمل های چشمی به پزشک متخصص انتخابی و کلینیک آن بستگی دارد. بنابراین نمی توان هزینه قطعی برای آن گفت.

7- عمل چشم ALK

کراتوپلاستی اتوماتیک و یا ALK جراحی چشمی است که برای کسانی که نزدیک‌ بینی شدید و یا دوربینی خفیف دارند مورد استفاده قرار می گیرد. این روش جراحی با بی‌ حسی موضعی انجام می‌ شود و کمتر از 1 ساعت طول می‌ کشد. روش جراحی به این گونه است که جراح فلپ از روی چشم برمی دارد، قرنیه را می تراشد و مجددا فلپ بر روی آن بازمی گرداند.

معایب عمل چشم ALK:

• دوره نقاهت ممکن است با درد همراه باشد
• عفونت چشمی در این روش جراحی وجود دارد
• احتمال به وجود آمدن زخم یا اسکار بر روی قرنیه هست.
• ممکن است فرد دیگر نتواند از لنزهای چشمی که شامل لنزهای آرایشی نیز هست، استفاده کند.

مزایای عمل چشم ALK:

• زمان بهبودی و دوره نقاهت در این عمل کوتاه است

8- عمل چشم RLE یا تبادل لنز چشمی

تبادل لنز چشمی از دیگر انواع عمل چشم می باشد که برای کسانی مناسب است که سن بالای ۴۵ سال دارند و دچار پیرچشمی هستند. روش این عمل به این گونه است که لنز طبیعی از چشم توسط جراح خارج می شود و لنز مصنوعی درون چشم جایگزین می شود. این عمل چشمی شباهت بسیاری به عمل آب مروارید چشم دارد.

معایب عمل تبادل لنز چشمی:

• در این روش هر دو چشم همزمان تحت جراحی قرار نمی گیرند. ابتدا یک چشم عمل می شود و بعد از یک هفته، چشم دیگر تحت جراحی قرار می گیرد.
• ممکن است ریسک و خطراتی برای بیمار در پی داشته باشد که در جلسه مشاوره به شما توضیح داده خواهد شد.

مزایای عمل تبادل لنز چشمی:

• با این عمل، افرادی که از پیرچشمی رنج می برند دیگر نیازی به استفاده از عینک هنگام مطالعه ندارند.
• درد ناشی از این جراحی کم است اما می توانید با استفاده از قطره های مسکن چشمی آن را کاهش دهید.

9- کراتونومی آستیگماتیک یا AK

این یک روش قدیمی تر در جراحی چشم است که این روزها عمل لیزیک جایگزین آن شده است. در AK با ایجاد یک یا دو برش در قرنیه، مشکل افرادی که دچار آستیگماتیسم هستند، رفع می‌ شود. این برش‌ ها قرنیه را ریلکس می‌ کند و باعث می‌ شود که شکل گردتری به خود بگیرند. البته کسانی که آستیگماتیسم شدید دارند، احتمالا بعد از انجام این جراحی هم به لنز و عینک نیازمند خواهند‌ بود.

معایب عمل چشم AK:

در دوران نقاهت، فرد احساس درد و ناراحتی خواهد داشت.

مزایای عمل چشم AK:

این روش جراحی، برای کسانی که از آستیگماتیسم رنج می برند بسیار کارآمد است

10- عمل آب مروارید

آب مروارید چشم و یا کاتاراکت نیز یکی از عمل های رایج در بین افراد مسن می باشد. این بیماری در اثر کدر و تیره شدن عدسی چشم اتفاق می افتد که نتیجه آن، کاهش دید فرد می باشد. این یکی از بیماری های شایع در بین افرادی است که سن آن ها بالا رفته است و گاهی اوقات لاستفاده از لنز و عینک کارساز نخواهد بود. در این صورت لازم است تا از عدسی مصنوعی به جای عدسی طبیعی چشم که تیره و کدر شده است، استفاده شود.

11- عمل پیوند قرنیه

در پیوند قرنیه چشم از دیگر انواع عمل چشم می باشد، قرنیه‌ بیمار با یک قرنیه‌ از اهدا کننده پیوند جایگزین می‌ شود. بافت سالم قرنیه معمولا از بانک چشم آورده می‌ شود. قرنیه‌ ناسالم بینایی را مختل می‌ کند؛ بنابراین برای برخی بیماران پیوند قرنیه ضروری است. قرنیه‌ بیمار می‌ تواند کدر، ملتهب و یا ناصاف باشد. در این صورت بیمار نیاز به یک قرنیه‌ سالم خواهد‌ داشت.

پیوند قرنیه برای چه کسانی مناسب است؟

• کسانی‌ که عفونت ناشی از زخم‌ هایی مانند تبخال بر قرنیه‌ آن ها تاثیر گذاشته‌ است.
• کسانی که ناخنک‌ های بزرگ، شکل قرنیه‌ آن ها را تغییر داده است
• برای کسانی که قرنیه چشمشان بیش از حد ملتهب باشد
• بیمارانی که مژه‌ها آنها به سمت داخل رشد‌ کرده‌ است.
• برای درمان عوارض ناشی از جراحی‌ های چشمی چون لیزیک
• برای ترمیم سوختگی‌ های شیمیایی و آسیب‌ های جدی قرنیه

انواع پیوند قرنیه

با توجه به آسیبی که در قرنیه ایجاد شده‌است، به دو روش پیوند قرنیه انجام می‌شود:

• پیوند ضخامت قرنیه کامل: با این جراحی همه‌ لایه‌ های قرنیه پیوند زده‌ می‌ شوند. این نوع پیوند برای کسانی که آسیب‌ های شدید مثل سوختگی‌ های وسیع شیمیایی دیده‌ اند، مناسب است.
• پیوند ناکامل ضخامت قرنیه: این روش مناسب کسانی است که قرنیه‌ چشم آن ها آسیب‌ های جزئی‌ تری دیده است و ضایعه وسیع نبوده‌ است. مثلا برای کسانی که ناخنک به بخشی از قرنیه آسیب رسانده‌ است.

جمع بندی:

هر یک از این عمل هایی که این روزها توسط پطشکان انجام می شود، مزایا و معایب خاص خود را دارند. این که کدام یک از روش های جراحی برای شما مناسب تر است، بسته به نوع مشکل و عیب چشمان شما دارد که بایستی با مشورت با پزشک بهترین گزینه را انتخاب کنید.

دیگر فاکتور مهم در این انتخاب هزینه است. ممکن است با توجه به مشکلی که در چشم شما وجود دارد، روش های جراحی زیادی برای شما پاسخگو باشد. اگر از نظر مالی برای هزینه آن مشکل دارید می توانید گزینه ای را انتخاب کنید که هزینه کمتری نسبت به بقیه دارد.